Ermeni ve Süryani Soykırımı’nın 100’üncü yılında, ‘mezarsız ölülerin’ utancı bir kez daha bütün dünyayı ve Türkiye’yi sardı. Soykırım kurbanları halklar tarafından anılırken, tarihi hiçe sayarak ‘Çanakkale kutlaması’ yapan hükümet ve resmi tarih yazıcıları bir an olsun ‘inkâr’dan vazgeçmedi
AF DİLEYİN, TAZMİN EDİN
Ermeni ve Süryani Soykırımı’nın 100’üncü yılında her köşede anmalar düzenlendi, mumlar yakıldı. İstanbul’da Sultanahmet ve Haydarpaşa’da yapılan anmalarda, 1915 kurbanları anılırken önceki gece de Şişli’de HDP’nin düzenlediği anmada katledilen Ermeni aydınları anıldı ve hep aynı talep yinelendi: Yüzleşin!
TÜM DÜNYADA ANMA
Türkiye dışında dünyanın tüm Ermeni kiliselerinde 100 defa çan çalınırken Amed Surp Sarkis Kilisesi’nde, Êlih, Dîlok ve Erdîş’te Ermeni ve Süryani soykırımı kurbanları anıldı. KJK Koordinasyonu ve HDK ise ‘Hakikatlerle yüzleşmek dostluk, barış ve demokratik birlikteliğin temelidir’ dedi.
YÜZYILLIK SOYKIRIM… YÜZYILLIK ACI… YÜZYILLIK İNKAR…
Ermeni ve Süryani Soykırımı’nın 100. yılında Türkiye, Ermenistan, Kürdistan başta olmak üzere dünyanın birçok yerinde anma etkinliği düzenlendi. Soykırımın başlangıç tarihi olarak kabul edilen 24 Nisan dolayısıyla İstanbul, Amed, Ankara, Bedlîs (Bitlis), Mûş, Wan, Dersim gibi birçok kentte anmalar yapıldı. Anmalarda Türkiye’ye soykırımın inkarından vazgeçilmesi istenerek, yüzleşme çağrısı yapıldı.
Soykırımı tanıyın
İstanbul’da ilk olarak Beyazıt Meydanı’nda İHD öncülüğünde bir anma yapıldı. Saat 10.00’da başlayan anmaya, Avrupa Ermeni Konseyi temsilcileri de katıldı. İkinci bir anma ise Sultanahmet Meydanı’nda 100. Yıl İnkara Son Girişimi öncülüğünde yapıldı. 1915’te Ermeni yurttaşlar sürgüne gönderilirken; tutulduğu Sultanahmet Meydanı’ndaki Türk ve İslam Eserleri Müzesi önünde yapılan anmada 100. Yıl İnkara Son Girişimi adına konuşan İnsan Hakları Derneği İstanbul eski Şube Başkanı Eren Keskin, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne sesleniyoruz. Soykırımı tanıyın. Af dileyin. Tazmin ve telafi edin. Ancak o zaman nehirlerden akan, vadilerde üst üste yığılan, uçurumlardan atılan, denizlerde boğulan mezarsız ölüler hak ettikleri gibi, haysiyetlerine uygun şekilde gömülmüş olacak. Ruhları huzura erecek” dedi.
‘Yüzyıllık utançtır’
Keskin, 100 yıl önce soykırımın başlangıcını temsil eden İstanbul’da tutuklanmalara değindi ve “Burada söz konusu olan 100 yıllık inkardır, suçtur, utançtır” dedi. Keskin, “Ermenilerle birlikte diğer gayrimüslim Anadolu halkları Asuri/Süryanilar, Rumlar, Êzidîler de aynı kaderi paylaştı. 300 bin Süryani öldürüldü” diye konuştu.
‘Haydarpaşa’da da anma
Açıklamanın ardından, 1915’te yok edilen 2 bin 400 Ermeni köy ve kasaba isimleri ile ölüme gönderilen Ermeni aydınların isimleri okundu. Müze önündeki anmanın ardından, Eminönü’ndeki Kadıköy İskelesi’ne yürüyüş düzenleyen yurttaşlar burada vapura binerek Haydarpaşa’ya geçti. Haydarpaşa’ya ulaşan yurttaşlar, katledilen Ermenileri andı. Yurttaşlar, 24 Nisan 2011’de askerdeyken öldürülen Sevag Balıkçı’nın Şişli’deki mezarını ziyaret etti. Gün boyu süren anma etkinlikleri kapsamında Taksim’de anma yürüyüşü gerçekleştirildi. Saat 19.15’te ise İstiklal Caddesi girişinde Ermeni Soykırımı’nı Anma Platformu öncülüğünde Ermeni Soykırımı’nın 100. yılı anma etkinliği yapıldı.
Hala acısını yaşıyoruz
Elmadağ’da ise Türkiyeli Ermeniler, sürgüne gönderilen Gomidas Vartabed ve Dr. Avedis Nakkaşyan’ın yaşadığı binaya plaket bıraktı. Yurttaşlar da ellerindeki karanfilleri Vartabed’in evinin önüne bırakarak, Ermeni aydınları andı. HDP Eşbaşkanı Figen Yüksekdağ ve HDP’nin İstanbul 3. bölge Ermeni milletvekili adayı Garo Paylanyan’ın da katıldığı anmaya çok sayıda yurttaş katıldı. Anmada konuşan Türkiye Ermenileri Düşünce Platformu sözcüsü Tatyos Bebek, konulan plaketlerin soykırımda yaşamını yitiren aydınların hafızası olduğunu ifade ederek, onların acısını hala yaşadıklarını söyledi. Grup ardından 1915’te yaşamını yitirenleri anmak amacıyla Balıklı Mezarlığı’na geçti.
Soykırım devam ediyor
Mêrdîn’in (Mardin) Midyad ilçesinde Seyfo Komitesi tarafından Süryani halkına yönelik soykırımın 100’üncü yıldönümü dolayısıyla, “100. Yıldönüm için 100 saat” sloganıyla başlatılan açlık grevi, dün sonlandırıldı. Düzenlenmesi planlanan yürüyüşe ise polis izin vermedi. Ancak Süryani yurttaşlar küçük gruplar halinde basın açıklaması yapılacak parkın önüne geldi. Basın açıklamasının yapıldığı yerde Süryani yurttaşlara, HDP Milletvekili Adayı Mehmet Ali Aslan, HDP ve DBP Midyad ile Kerboran (Dargeçit) ilçe örgütü yöneticileri yanı sıra çok sayıda yurttaş destek verdi.
Seyfo Komitesi adına açıklama yapan Süryani Kadın Merkezi (SÜRKADİM) Koordinatörü Aynur Özgün, 100 yıl önce yapılan bu soykırım ile iki milyonun üzerindeki insanın katledildiğini belirtti. Özgün, Osmanlı İmparatorluğu’nun işgal ettiği ve yüzyıllar boyunca sömürdüğü Mezopotamya ve Anadolu topraklarında 1915 yılında gerçekleştirilen bu soykırımın kanamaya hala devam etmekte olduğunu ifade etti.
Seyfo’yu tanıyın
Osmanlı İmparatorluğu’nun mirasçısı olan Türkiye Cumhuriyeti devleti, kendi tarihiyle yüzleşmesi ve 1915 Soykırımı’nı (Seyfo) kabul etmesinin bütün halklar için yeni bir yaşamın başlayacağını ifade eden Özgün, o dönem Osmanlı’ayla birlikte hareket eden devletlerin de özür dilemesi gerektiğini belirtti. Türkiye Cumhuriyet sınırları içerisinde bulunan, Süryani halkına ait mal, mülk ve ibadethanelerin tespit edilip asıl sahiplerine iade edilmesi talebinde bulunan Özgün, “Süryani halkına karşı yapılan 1915 Soykırımı’nı bugüne kadar resmen tanımayan ülkelerin parlamento ve yetkili kurumları en kısa zamanda Seyfo’yu tanımaları ve gereklerini yerine getirmeleri gerekir” dedi.
Kaynak: Özgür Gündem