Taner Akçam: “İlk gece hakkı” tartışmasına dair

20 Nisan 2021’de Gazete Duvar’da yayımlanan bir söyleşi sırasında kullandığım “Kürt ağaları, evlenen Ermenilerin ilk gece hakkına sahiplerdi” ifadesinin, söyleşi sırasında aktardığım başka pek çok fikrin içinden koparılarak, şahsıma karşı ağır ifadeler ve hakaretlerle körüklenen bir saldırı kampanyasının aracı haline getirildiğini büyük bir üzüntüyle izliyorum. Yine bu saldırgan kampanya sırasında çoğu internet üzerinden kolaylıkla ulaşılabilecek kaynaklara bile bakma zahmetine katlanılmadığını ve bu kaynakların bilinçli bir biçimde tahrif edildiğini de gözlemlemekteyim.…

Taner Akçam: Gönüllü bir katılım olmasaydı, bu kadar insan öldürülemezdi

Ermeni Soykırımı’nın tüm veçheleri ile birlikte ele alınması Türkiye için hep netameli yaklaşılan bir konu oldu. Kaçınılmaz bir şekilde, bu topraklarda yaşayan hemen herkes için sert bir yüzleşmeye sebep olacak geçmiş bilgisi, reel politik hesaplara göre biçimlendirildi. Kuşkusuz bunda yüzlerce yıllık devlet ideolojisinin etkisi vardı.

Mustafa Kemal, Ermenilere yapılanlarla ilgili ne düşünüyordu?…

Taner Akçam: Bırakın şu lanet silahı

Çok karanlık günlere yuvarlanıyoruz. MHP lideri Bahçeli, “bundan sonra Gara öncesi ile Gara sonrası aynı olmayacaktır. PKK’nın yanında saf tutan kim varsa tepeden tırnağa tutuşturulacaktır,” diyerek işaret fişeğini ateşledi. Kürtlerin sivil siyasette var olmasına son verilmek isteniyor. Siyaset insan eylemliliğinin en kıymetli en değerli özelliğidir. Siyasetin bitmesi, insanın insan olarak bitmesidir.…

Taner Akçam: Hrant Dink’i anmanın anlamı nedir?

Galiba biraz tatsız bir konuşma yapacağım. Biraz kalp kıracak olursam kusuruma bakılmasın. Böyle anlamlı bir günde belki bunu yapmamam daha uygun olurdu ama bunu ruh halime verin lütfen. Sorum şu: 14 yıl sonra Hrant Dink’in öldürülmesi üzerine niye konuşmalıyız ve nasıl konuşmalıyız?

Elbette her yıldönümünde insanların sevdiklerini hatırlaması, anması güzeldir. Kaybettiğimiz bu insanların mezarlarına gitmek, çiçek bırakmak ve onlarla ilgili anılarımızı paylaşmak güzel duygulardır.…

Taner Akçam: Dersim ve tarihle yüzleşmek

15 Kasım 1937 Seyit Rıza ve diğer Dersim ileri gelenlerinin idam edilişlerinin tarihi. Onların idamı, 37/38 Dersim Katliamı’nın önemli bir simgesi. Bugün, Seyit Rıza ve diğer idam edilenlerin mezar yerleri hâlâ bilinmiyor. Dersim idamlarından hareketle, Türkiye’de tarihle yüzleşme sorunları üzerine yedi tez ileri sürmek istedim.

Tez bir: Tarihte yaşanmış acı bir olay üzerine konuşmak gerekmez, bir yarayı kaşımanın hem bir anlamı yoktur hem de kimseye faydası olmaz.…

Taner Akçam: Türkün uygarlıkla sınavı

Aslında, Ayasofya konusunda söylenecek tek söz, “yakışık almadı” ve “ayıptır” idi. Ama muhataplarımın bu kelimelerde ifadesini bulan kültürel inceliğe sahip olmadıklarını düşünüyorum. Onun için meseleyi, onların anlayacağı şekilde açık formüle etmek daha doğru olur: Ayasofya’da yapılan açık bir barbarlık göstergesidir. “Türk kültürsüzlüğünün ve yıkıcılığının” tüm dünyaya ilanıdır. Ve Erdoğan-Bahçeli ikilisi, bu “kültürsüzlüğünün” ve “yıkıcılığının” vücut bulmuş halidir.…

Taner Akçam: 24 Nisan, Hrant Dink ve fabrika ayarları

Konu basit: 23 Nisan ve 1 Mayıs beyinlerde ve kalplerde çok önemli bir yer işgal ediyor; 24 Nisan ise unutulmak, yok sayılarak tarihin karanlığına gömülmesi istenen bir gün. Bu nedenle, ulusça fabrika ayarlarına döndüğümüzü ve “Hrant Dink ikliminin” sona erdiğini bir durum tespiti olarak bir kenara not etmek istiyorum.

Ermeni Soykırımı’nın sembolik tarihi 24 Nisan bir bahar yağmuru gibi, belki yağmadan geldi geçti.…

Taner Akçam: Koronalı günlerde 24 Nisan üzerine konuşmak

24 Nisan 1915 Ermeni Soykırımı’nın sembolik başlangıç tarihi. Bu tarihten 1918’e kadar, Anadolu’da yaşayan Ermenilerin tamamına yakını ya yollarda ya da sürüldükleri Suriye çöllerinde imha edildiler. Kurbanlar, sadece Ermeniler değildi, Süryaniler ve Rumlar da imha ve sürgün politikasına tabii tutuldular. Ve bu insanlar, onlarca yıldır kendilerine yapılanlara karşı ufak da olsa bir özür bekliyorlar.…

Taner Akçam: Hrant, Talat Paşa’nın intikamı için öldürüldü

Hrant Dink’i niçin evinin önünde öldürmediler? Ya da niçin kaçırıp, öldürüp, cesedini bir yere atmadılar, diğer faili meçhullerde yaptıkları gibi? Bunların her birisini isteselerdi yaparlardı. Ama böyle yapmak yerine, Agos’un önünde, cadde ortasında, herkesin gözü önünde, hem de kafasına arkadan sıkarak öldürdüler! Çünkü Hrant nezdinde Ermenilerden Talat Paşa’nın intikamını almak istediler.…

Taner Akçam: Soykırım kararı ve sonuçları

Eğer Türkiye’nin demokratik güçleri, demokrasi ve insan hakları konusundaki uğraşlarında ciddi iseler (böyle olduklarından hiç kuşkum yok), soykırım inkarcılığının önlerindeki en temel siyasi problemlerden birisi olduğunu kavramak zorundalar.

Amerikan Senatosu Ermeni soykırım tasarısını oy birliği ile kabul etti. Nedense Türk medyasında, kararın Trump’ın onayına gideceği ve Trump veto etmezse kanunlaşacağı gibi tuhaf haberler çıktı.…