Paramaz’la Yoldaşlaşmak

24 Nisan 1915 Ermeni soykırımının yıldönümü bugün. Bu soykırım tarihi, 1915’te başlamadı. Bu ne bir başlangıç, ne de bir sondu. Osmanlı İmparatorluğu, 1890 ve 1909-1912 yılları arasında gerçekleştirdiği geniş katliamlarla soykırımın ayak seslerini duyurmuştu. Yirminci yüzyılın ilk büyük soykırımı olan Ermeni soykırımı, fiilen 24 Nisan 1915 tarihinde, yüzlerce Ermeni aydın-sanatçı ve ileri gelenlerinin tutuklanıp sürgün yollarında katledilmesiyle başlamış oldu.…

Paramaz’ın öyküsü

Osmanlı demokratik aydın hareketini ve bu hareket içindeki Ermeni partilerini inceleyen RED belgeseli Avrupa galası İsviçre’nin Basel kentinde yapıldı. Belgeselin yönetmeni ve aynı zaman HDP ve SYKP’nin de kurucu üyesi olan Kadir Akın, “Soykırım entelektüel hayatı ve kültürel birikimi de yok etti” dedi.

Ermeni Devrimci Paramaz kitabının yazarı Kadir Akın’ın yapımcısı ve yönetmeni olduğu belgesel RED filmi, Osmanlı demokratik aydın hareketini ve 93 harbi sonrası Berlin anlaşması ile aktüel hale gelen Ermeni sorununu inceliyor.…

Toprak Akarsu: Ermeni Soykırımı Ve Emekçi Sol Örgütlerin Kendileriyle Yüzleşme Zorunluluğu

24 Nisan, Ermeni soykırımının lanetlendiği, katledilen yüzbinlerce insanın anıldığı, Ermeni halkımızın acılarını paylaştığımız gün. 24 Nisan Ermeni katliamının başlangıç tarihi. İttihat Ve Terakki, 24 Nisan’da Ermeni aydınlarını topladı ve ölüm yolculuğuna çıkardı. Önce Ermeni halkının dili kesildi, gözüne mil çekil. Aydınları yok edilerek sesini yükseltmesi, örgütlenmesi ve direnme imkanları ortadan kaldırıldı.…

Kadir Akın: 20’leri ve Paramaz’ı Unutmayalım!

1914 Haziran’ın da, Sosyalist Hınçak Partisi’nin 120 üyesi,17 Eylül 1913’de Romanya’nın Köstence şehrinde yapılan 7. kongresinde, İttihat ve Terakki yöneticilerine suikast düzenlenmesi kararı aldığının ihbar edilmesi üzerine apar topar bir şekilde tutuklanırlar. Henüz tarihe “Van olayları” olarak geçen1915 yılının 24-25 Nisan’ı yaşanmamıştır.

Tutuklananların bir kısmı araya giren aracılar ve verilen rüşvetlerle salıverilirler.…

‘Paramazları görmezden gelmek, enternasyonalist bir tutum değil’

Evrensel’den İsmail Afacan, ‘Red’ Belgeselinin Yönetmeni Kadir Akın’la belgesel üzerinden Paramazların mücadelesini ve güncelliğini konuştu. “Paramazların idamları bize sosyalist hareketin deneysiz ve hafızasız bırakıldığını gösteriyor” diyen Akın, Paramaz ve arkadaşlarını görmezden gelmenin enternasyonalist bir tutum olmadığını söylüyor.

İsmail Afacan: Paramazları anlatan bir belgesel çektiniz. Belgesel çekme fikri nasıl ortaya çıktı?

Kadir Akın: Unutulmuş, ya da yok sayılmış bu konuyu incelemeye ve üzerinde çalışmaya başladığımda ilk aklıma gelen “Ben bunu belgesel yapmalıyım” oldu.…

Nevzat Onaran: 20 Ermeni 15 Haziran’da darağacındaydı

Yıl 1915…

Osmanlı ordusunu Alman generaline ve Osmanlı maliyesini Alman markına teslim eden ve Bulgaristan’a savaş rüşveti olarak Osmanlı toprağını bağışlayan İttihatçı hükümetin1 harici ve dâhili harbi birleştirdiği yıllardı…

Ermeniler yerinden yurdundan kopartıldı… Zindanlar doldu… Darağaçları kuruldu…

Paramaz ve 19 yoldaşı 15 Haziran 1915’te idam edildi…

“Ey Paramaz kutsanmış yiğit” ve “Işık saçıyor giyotinler ormanında” ve “Kızıl türküsünü haykırıyor”…

Bunlar, Nişan Beşiktaşlıyan’ın2 Paramaz şiirinden üç dize…

Ve günün puslu havası…

“Temkinli ve gizli hıçkırıklarımız uzun zaman sürdü.…

Kadir Akın: Milli solculuk sosyalizmi kirletti

Bu topraklardaki sosyalist hareketin öncüleri Türk olmadıkları için görmezden gelindi ve yok sayıldılar! Boğazına kadar milliyetçiliğe batmış Türk sosyalistleri başta Ermeni devrimciler olmak üzere diğer uluslardan sosyalistleri “hep arkadan vurmakla” suçladılar. Sosyal şovenizm, tereddüt görmeden devrimci bir politika olarak benimsendi ve kabul gördü. Bu sosyalizmin tümüyle ulusçulukla kirlenmesini sağladı.

Paramaz (Matdeos Sarkisyan) İstanbul’a doğru yola çıkarken, başına geleceklerden elbette habersizdir.…

NAMİ TEMELTAŞ: Katledilişlerinin 101. Yılında Paramaz ve Yoldaşları

1914 yılının Haziran ayında Sosyal Demokrat Hınçak Partisi (SDHP) üyesi 120 kişi, İstanbul’da İttihat ve Terakki yöneticileri Talat, Enver ve Cemal Paşa’lara suikast yapılacağı ihbarı üzerine gözaltına alındı.

17 Eylül 1913’te, Romanya’nın Konstanz (Köstence) şehrinde SDHP’nin VII. Kongresi’nde böyle bir karar alınmış, ancak alınan karar henüz tasarım aşamasında olduğundan ve somut olarak hiç bir adım atılmamış olması tutuklamaların ciddiye alınmamasına neden olur.…

Ümit Kartal: Beyazıt’ta 20 Darağacı Ve Rojava’da Bir Türk Devrimci

Açıkçası ‘Paramaz’ ismini Rojava’da başta Kürt halkı olmak üzere, tüm Ortadoğu halkları hatta insanlık için, IŞİD barbarlığına karşı savaşan ‘Paramaz Kızılbaş’ kod adlı Türk ve Sünni devrimci Suphi Nejat Ağırnaslı yaşamını yitirdiğinde duymuştum.

İlk olarak 1921 yılında İstanbul’da ‘Darağacında 20 kişi’ adıyla Ermenice basılan kitabı Türkçe yayınlama imkânını Evrensel Basım Yayın şans eseri bulmuş.…

Kadir Akın: Erivan’da Paramaz ve Arkadaşlarını Anma Toplantısında

Geçtiğimiz 15 Haziran’da Ermenistan’ın başkenti Erivan’da idim. Diaspora Bakanlığı, Ermenistan Bilim Akademisi, Tarih Enstitüsü ve Sosyal Demokrat Hınçak Partisinin ortaklaşa düzenlediği sempozyumun konusu, 15 Haziran 1915 yılında Beyazıt meydanında idam edilen Paramaz ve 19 yoldaşının serüveniydi. Sempozyum daveti epey önce bana bildirilmişti.

ParmazErmeni devrimci Paramaz kitabını yazarken, bana sağladığı arşiv bilgilerinden çokça yararlandığım dostum Yegig Cerecyan, sempozyumdan bir gün önce gittiğim Erivan’da beni bekliyordu.…