Vahakn N. Dadrian: Osmanlı Türkiyesinde Ermeniler

Ermenilerin kökeni Ermenistan, 2700 yıllık tarihiyle kültürel, siyasal ve coğrafik bir varlık olarak Fırat Irmağının doğusunda yer alır. Kuzeybatıda Çoruh Irmağı, kuzeyde Kura Irmağı, doğu ve güneydoğuda Aras Irmağı ve Urmiye Gölü ve güneyde de Dicle Vadisi ile çevrelenir.
Ermenilerden ilkin İ.Ö. 550’de Yunanlı tarihçi Miletli Hecateus tarafından söz edilmiştir. Yaklaşık otuz yıl sonra, Pers Kralı I.…

Sait Çetinoğlu: OSMANLI TIBBININ YANİ GÜNÜMÜZ TIBBININ TEMEL TAŞLARI ERMENİ HEKİMLER TARAFINDAN DÖŞENDİ

Sait ÇetinoğluErmeni yazılı kültürü, Ermeni tabipler, sağlık kurumları ve sağlık hizmetleriyle ilgili çalışmaları yanında biyografi ve şehir incelemeleri bazında kapsamlı mikro tarih araştırmalarıyla tanıdığımız Arsen Yarman, bu kez kurucularının pek çoğu dönemin İstanbul’unun kendi alanlarındaki en parlak hekimleri olan unutulmuş bir Ermeni sağlık kurumu Ermeni Etıbba Cemiyeti’ni gün ışığına çıkararak okuyucularıyla paylaştı.…

Ümit Kardaş: Yirmi Kur’a askerleri

Konuyla ilgili ilk yazımda, II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’deki gayrimüslimlerin askere alınarak toplumdan ve işlerinden uzaklaştırıldığını ayrıca eziyete tabi tutulduğunu belirtmiştim.Bu konuyu ilk defa araştırıp bir kitap hâline getiren Rıfat N. Bali’yi anmadan ve ona atıf yapmadan geçmek eksiklik ve kadirbilmezlik oluşturur.

Bali, “Yirmi Kur’a Nafıa Askerleri” isimli kitabında gayrimüslimlerin II.…

Murat Bora: Karapet göçeli 10 sene oldu…

Bu yazımızda, ünlü Xerzanlı Ermeni asıllı, müthiş bir sese ve belleğe sahip olan Karapetê Xaco’yu elimizden geldiğince sizlere tanıtmaya, sözlü kültürümüz açısından gelecek nesillere aktarılması zorunlu olan hayat hikayesini ve hayat verdiği kilam-stranlarını sizlerle paylaşmaya çalışacağız…

Öncelikle şunu belirtmemiz gerekir ki Dengbêjlik tam olarak bir tasnifi yapılamamış olmakla birlikte, bellibaşlı ekollere göre sınıflandırılabilr.…

Sait Çetinoğlu: Ermeni Toplumunun Varoluş Mücadelesinde Ermeni Etıbba Cemiyeti ve Tarman Dergisi

Sait ÇetinoğluErmeni yazılı kültürü, Ermeni tabipler, sağlık kurumları ve sağlık hizmetleriyle ilgili çalışmaları yanında biyografi ve şehir incelemeleri bazında kapsamlı mikro tarih araştırmalarıyla tanıdığımız Arsen Yarman, bu kez kurucularının pek çoğu dönemin İstanbul’unun kendi alanlarındaki en parlak hekimleri olan unutulmuş bir Ermeni sağlık kurumu Ermeni Etıbba Cemiyeti’ni gün ışığına çıkararak okuyucularıyla paylaştı.…

Ayhan Aktar: ‘Askeri kırdıran Enver Paşa’: 100. yılında Sarıkamış’ı anmak

Bundan tam 100 yıl önce, Sarıkamış’ta bir insanlık dramı yaşandı. Her yıl olduğu gibi, bu yıl da Sarıkamış felaketi yine bir ‘kahramanlık destanı’ veya ‘vatan savunması’ lakırdılarıyla ve militarist bir üslupla anılacaktır. Geçen yıl, Erzurum Valisi Ahmet Altıparmak Sarıkamış’ta şunları söylüyordu: “Türkü, Arabı, Kürdü, Çerkesi her kesimden insanın tek bir amacı vardı, buraya gelerek düşmana karşı bu toprakları korumaktı… bu topraklarda mücadele edenlerin tek amacı Türkiye Cumhuriyeti’nin bütünlüğüne kasteden düşmanlardan kurtarmaktı… Bayrak inmesin, ezan dinmesin diye verilen bu mücadeleyi dinlerken tüylerimiz diken diken oluyor… Hafızası olmayan bir milletin geleceği olamaz.”…

Anahit Ter-Minasyan: Ermeni Dünyasında Anarşizm

Anarşizmin Ermeniler arasında hiçbir zaman çok sayıda iz­leyicisi olmamıştır. Ancak, Daşnak geleneğinde, EDF’nun üç kurucu babasından biri olan Khristapor Mikaelyan’ın bir vakitler Bakuninci olduğu ve ömrünün sonuna kadar doğ­rudan eyleme, ve yerinden yönetime inancını sürdüren bir partizan olarak kaldığı iddia edilir.

Dikkate değer bir kariyeri olan tek Ermeni anarşisti, (Amsterdamdaki Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü’nde gerçek adına kayıtlı birtakım belgelerin muhafaza edildiği) Aleksandr Atabekyan‘dı.…

Serdar Korucu: Kuvayi Milliye’de hedef Ermeniler mi(ydi)?

Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun ilk olarak Balıkesir’deki konuşmasında, ardındansa partisinin grup toplantısında “Kuvayi Milliye” çıkışında bulundu. Davutoğlu önce “Kuvayi Milliye milli güç demek. Kuvayi Milliye bir diriliştir” dedi ardındansa “Çözüm süreci Kuvayi Milliye sürecinin bir devamıdır” diye konuştu.

Başbakan grup toplantısındaki konuşmasında Kuvayi Milli’ye dahil olan güçleri de birer birer saydı, iktidarın amacının da aynı olduğunu söyledi:  “Sünni, Alevi, Türk, Kürt, Zaza, Arnavut demeden nasıl İstiklal Harbinde bir araya gelinmişse, nasıl Erzurum ve Balıkesir kongrelerinde bir araya gelinmişse, AK Parti kadrolarında da bir araya gelinecek ve yeni Türkiye’yi hep birlikte inşa edeceğiz.”…

Sait Çetinoğlu: Ermeni Devrimci Karekin Gözikyan ve Osmanlı Matbaa İşçileri Grevi

Ermeniler bulundukları çevrenin ticari, kültürel ve sosyal hayatına katıldıkları ve değiştirdikleri gibi siyasal hayatına da katılarak siyasal değişikliklerin aktörleri olarak önemli roller oynamaktadırlar.[1] Bu bakımdan İzmir Mesropyan koleji mezunu İsdepan Vosgan’ı (1825-1901) 1848 devriminde Paris barikatlarında dövüşürken görmek şaşırtıcı değildir.

Biz bu tarihsel hatırlatmayı yaptıktan sonra, Türkiye işçi sınıfı ve mücadeleleri tarihinde önemle söz edilen Mürettibin Cemiyeti olarak tanınan Osmanlı Matbaa İşçileri Zanaat Birliği ile birlik tarafından örgütlenen  mürettiplerin grevini ve bu grevi örgütleyen Karekin Gözikyan’dan söz edeceğiz.…

Sait Çetinoğlu: Natanyan: 19. Yüzyılda Bir Düşünce Suçlusu!

Aykırı ve eleştirel Ermeni din adamı Boğos Natanyan’ın 1870’li yılların sonunda Sivas, Amasya ve Tokat izlenimleri[1] ve gözlemlerini, bir başka din adamı Karekin Sırvantsdyants’ın aynı dönem de bölgeye yaptığı gezi notları ve döneme ilişkin önemli fotoğraflar, notlar ve açıklamalarla zenginleştirerek yayına hazırlayan Arsen Yarman, bu çalışmasına yazdığı yaklaşık 150 sahifelik (bir kitap çapında) uzun sunuşu ile Natanyan ve Sırvantsdyants’ın raporlarını günümüz okurlarına daha anlaşılır kılacak tarihsel ve kültürel açıklamaların ötesinde bir katkı sunar.…