Kategori: Tarih

Serdar Korucu: Ermeni Tarihçilerin Gözünden Malazgirt

Türkiye’de “Türklere Anadolu’nun kapılarını açan zafer” olarak nitelenen Malazgirt için resmi kutlamalar bu sene başlıyor. Ancak bu “Selçuklu Zaferi”ni öğrenmenin tek yolu bölgedeki Ermeni tarihçiler…

Ermeni kaynakları Selçuklu tarih yazımında başı çekiyor. Bunun nedeni Selçuklu güçlerinin Anadolu’ya geçişlerinin anavatanları üzerinden olması. Bu durumu Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Tellioğlu, Türk Tarih Kurumu’nun “Türk-Ermeni Külliyatı” içinde de bulunan “Ermeni Kaynaklarının Gözüyle Anadolu’nun Fethi” makalesinde şu sözlerle ifade ediyor: “…eğer Ermeni kaynakları olmasaydı, Selçukluların Anadolu’yu kendilerine nasıl yurt olarak seçtiklerini anlamak mümkün olmazdı.…

Sait Çetinoğlu: Sesini Kaybeden Şehir: Böyle Bir Kars

Bırakıp ardımda yuvamı
Nehir kıyısındaki harap evimi
Bırakıp Kars kentini
Bahçelerini ve derin mavi göklerini,
…
Gezinip dururum şimdi hep başka şehirlerde
anayurdum gözlerimin önünde

Yeghishe Charents

Böyle Bir Kars[1] adıyla yayımladığı incelemesinde Ludmila Denisenko, her ayrıntısının ve her nesnesinin dikkatle ve önemle çizildiği naif bir Kars tablosu çizer. Kars’ın hiçbir köşesini ve hiçbir nesnesini unutmadan nerdeyse her santimetrekaresini özenle çizip okuyucusuyla paylaştığı eseri bir entografik inceleme olduğu kadar Kars’ın, bir şehrin sesini kaybetmesinin de tarihidir aynı zamanda.…

Tamer Çilingir: DÜNYA PONTOSLU RUMLAR/HELENLER KONFERANSI VE KONSTANTİN KONSTANTİNİDİS

1918 yılının Şubat ayında Fransa’nın Marsilya şehrinde ilk toplantısı yapılan Dünya Pontoslular Kongresi, Pontoslu sürgünlerin ilk politik organizasyonu idi. 1882-1906 yılları arasında Giresun Belediye Başkanlığı yapan Kaptan Yorgi Paşa’nın oğlu Konstantin Konstantinidis önderliğinde faaliyete başlamıştı.

Konstantinidis 1856 yılında Trabzon’da doğdu. Annesi de Trabzonludur. Çocukluğunu Giresun’da geçirdi. Babasının Giresun’u geniş sokaklar, sokak aydınlatmaları, kaldırımlar, kanalizasyonlar, meydanlar ve parklarla modern bir şehir yapan çalışmalarının tanığı oldu.…

Kavel Alpaslan: Nazilere kafa tutan Erzurumlu komünist!

Sosyalizmin tarihinde görkemli zaferler kadar, acıklı mağlubiyetler de var. Çoğu artık unutulmuş ve tozlu raflarda, ansiklopedi sayfalarında yerlerini almış durumda… Üstelik bu yenilgiler yanı başımızda, Yunanistan’da yaşanmasına ve bu savaşta komünistlerin yönetici kadrosunda yer alan pek çok Türkiye göçmeni Rum bulunmasına rağmen… İç savaşta Yunanistan Komünist Partisi (KKE) ve Geçici Demokratik Hükümet’in başında bulunan Erzurum doğumlu Markos Vafiadis de onlardan biri.…

Selim Deringil: Modernlik ve gericilik: Abdülhamid ve Mustafa Kemal

“Modernite” kavramı genelde olumlu çağrışımlar oluşturur. Eskinin, köhnemiş yapıların yerine yeni, dinamik ve çağdaş yapıların ikame edileceği; Aydınlama çağının inancı olan bugünün dünden ve yarının da bugünden daha iyi olacağı temeline oturur. Toplumların tarihlerinde “çağdaşlaşmanın” ve “gericiliğin” simgeleşmiş isimleri vardır. Türkiye tarihinde bunun en belirgin örneği Mustafa Kemal ve Sultan Abdülhamid’dir.…

Talat Ulusoy: 15 Temmuz Bayramı Kutlu Olsun!

Temmuz ayı Osmanlı-Türk tarihinde pek önemli iki olayı barındırır. Birincisi, 11 Temmuz 1324 (24 Temmuz 1908) günü, yani Abdülhamit tarafından 1876’da geçici bir süre (otuz iki sene) rafa kaldırılan Kanun-u Esasi’nin (Anayasa’nın) yeniden yürürlüğe konulduğu gündür.

Gerçi İttihatçılar bu günü kabul etmez, onlar için “Hürriyet, Adalet, Müsavat devriminin kutlanacağı gün 10 Temmuz’dur (23 Temmuz)”.…

Hüseyin Şengül: Sanasaryan Han: Gaspın Ve Zulmün Dikilitaşı

Sanasaryan Han diye değil, Sansaryan Han diye bilinir.

Bu meşhur binanın adının gerçekte Sanasaryan Han olduğunu, 10 sene önce Hrant Dink’le yaptığımız bir sohbette öğrenmiştim. Bina, Erzurumlu Sanasaryan adlı bir Ermeni tüccarınmış.

Bazen bir binanın, bir sokağın, bir insanın hikâyesi bir şehir tarihinin, bir ülke tarihinin nirengi noktalarını oluşturabilir. Tarihin arkları o yaşanmışlıklarla doludur.…

Sevan Nişanyan: Büyükelçi Morgenthau’nun güncesi

NişanyanSon günlerde okuduğum en ilginç kitap 1913-16 ABD’nin İstanbul büyükelçisi olan Morgenthau’nun günceleri. Anıları değil, o çoktan yayınlandı, galiba Türkçesi de var. Bunlar ham günce. Üç yıl boyunca her gün görüştüğü, yaptığı, duyduğu her şeyi not etmiş. Epey bir kısmı kriptik, yani anlaşılmıyor, ama anlaşıldığı kadarı bomba. Diplomatik ve siyasi kulislerde olan biten hakkında hayatta okumadığın kadar ayrıntılı bilgi ediniyorsun.…

Serdar Korucu: Ermenistan’ın “Gökkuşağı Bayrağı” Tarihi

LGBTİ topluluğunun sembolü olan gökkuşağı bayrağının yaratıcısı, San Franciscolu sanatçı Gilbert Baker. Sanatçı sekiz renkli bayrağı ilk olarak 1978’de tasarladı. Daha sonra bu bayrak altı renge düşürüldü. Ancak bu tasarımdan yıllar önce gökkuşağı bayrağı Ermenistan için düşünülmüştü.

İlk öneri Ermenistan daha kurulmamışken geldi. 1885’te Victor Hugo’nun cenaze törenine katılmak için Paris Ermeni Öğrenciler Birliği üyelerinin talebi üzerine Paris Ermeni Katolik Rahip Ğevont Alişan tarafından.…

Sofia Agopyan: Sasunlu Tavit (Sasna Dzrer) Kimdir?

David of SassounErmeni ulusal destanı olan “Sasuntsi Tavit” in (“Sasna dzrer”) tarihsel temeli, 8.-10. yüzyıllarda Ermenilerin kurtuluş mücadelesidir. Arap fetihleri sırasında Sasun ve tüm Ermenistan yıkılmış ve yağmalanmıştı. 703, 747-750 ve 774-775 yıllarda birkaç kez Ermeniler Araplara isyan ettiler. 8. yüzyılda yaşayan Ermeni tarihçi Ğevond yazıyor: “Hatta ölü insanları gömmek için toprak yeterli değildi“.…