Masis Kürkçügil: Konunun teknik boyutlarını gündeme getirdiğinde politik yanını kaybediyorsun. Kürt meselesini askeri yöntemlerle çözmeye niyetlendiğinde kaçınılmaz sonuç budur. O toprakta yaşayan insanları de facto düşman olarak görüyorsun demektir.…
Paramaz ve yoldaşları geçmiş devrimci ve sosyalist tarihimizdir. Sosyal şoven etkiyle bu bilinç yoksunluğu kabul edilemez hataydı. Proleter enternasyonalist siyaseti bugün geliştirmek ve yarını bu tarzda inşa etmek için geçmiş devrimci tarihe, Paramaz ve yoldaşların idam sehpasında sosyalizmi yücelttikleri kararlılıkla sahip çıkmak, yol gösterici ilke olmalıdır.
Bugün 24 Nisan Ermeni halkımızın soykırıma uğratılmasının 105.…
1914 Haziran’ın da, Sosyalist Hınçak Partisi’nin 120 üyesi,17 Eylül 1913’de Romanya’nın Köstence şehrinde yapılan 7. kongresinde, İttihat ve Terakki yöneticilerine suikast düzenlenmesi kararı aldığının ihbar edilmesi üzerine apar topar bir şekilde tutuklanırlar. Henüz tarihe “Van olayları” olarak geçen1915 yılının 24-25 Nisan’ı yaşanmamıştır.
Tutuklananların bir kısmı araya giren aracılar ve verilen rüşvetlerle salıverilirler.…
Fransız Cumhuriyeti’nin İstanbul büyükelçisi Paul Cambon, 20 Şubat 1894 tarihli ünlü bir mesajında şunları yazıyordu: “İsyana hazırlanıyorlar denile denile, Ermeniler sonunda gerçekten hazırlandılar; Ermenistan yok denile denile, sonunda Ermeniler onun varlığına gerçekten inandılar. Ve böylece, birkaç yıl içinde Türk hükümetinin kusur ve hatalarını kendi propagandaları için kullanan ve tüm Emıenistan’a ulusal uyanış ve bağımsızlık fikrini yayan gizli topluluklar örgütlendi.”…
Açıkçası ‘Paramaz’ ismini Rojava’da başta Kürt halkı olmak üzere, tüm Ortadoğu halkları hatta insanlık için, IŞİD barbarlığına karşı savaşan ‘Paramaz Kızılbaş’ kod adlı Türk ve Sünni devrimci Suphi Nejat Ağırnaslı yaşamını yitirdiğinde duymuştum.
İlk olarak 1921 yılında İstanbul’da ‘Darağacında 20 kişi’ adıyla Ermenice basılan kitabı Türkçe yayınlama imkânını Evrensel Basım Yayın şans eseri bulmuş.…
Geçtiğimiz 15 Haziran’da Ermenistan’ın başkenti Erivan’da idim. Diaspora Bakanlığı, Ermenistan Bilim Akademisi, Tarih Enstitüsü ve Sosyal Demokrat Hınçak Partisinin ortaklaşa düzenlediği sempozyumun konusu, 15 Haziran 1915 yılında Beyazıt meydanında idam edilen Paramaz ve 19 yoldaşının serüveniydi. Sempozyum daveti epey önce bana bildirilmişti.
Ermeni devrimci Paramaz kitabını yazarken, bana sağladığı arşiv bilgilerinden çokça yararlandığım dostum Yegig Cerecyan, sempozyumdan bir gün önce gittiğim Erivan’da beni bekliyordu.…
Bir gün, Nevzat Onaran’dan bir telefon geldi: “Aris, bir kitap buldum Atatürk Kitaplığı’nda, önemli olabilir.” İşte bu telefonun ardından Nevzat ağabeyin bana getirdiği taranmış eksi bir Ermenice kitabın hikayesi böyle başladı. Kitabı rakamla “20” olarak kodlayan Atatürk Kitaplığı’nın ‘en azından kitabı saklamış’ olması bize yeni bir tarihin kapılarını açtı.
Bugüne kadar Osmanlı’daki resmi Ermeni partileri ile ilgili Türkçe kaynaklarda çoğunlukla milliyetçi veya ulusalcıların çevirdiği ve aslında Ermeniceyi nerede öğrendiklerini bile anlayamadığım birçok kitap okudum.…
Paramaz son yazısına şu başlığı atmış: “Ermenilerin Talebi”. Hınçak gazetesinde 1914 yılının Mayıs ayında yayımlanmış yazı. Kadir Akın “Ermeni Devrimci Paramaz” kitabında aktarıyor bu bilgiyi. Paramaz yani Madteos Sarkisyan bir sosyalist, bir devrimci olmasının yanı sıra bir gazeteci, bir fikir insanı. Yazıdaki talep 100 yıldır baki. Kadir Akın yazıyı alıntıladığı bölüme “Adaletin olmadığı her yerde her sadakat sahtedir”.…
İçinde olduğumuz yıl, Paramaz ve arkadaşlarının idam edilmelerinin yüzüncü yılı. Sosyalist Hınçak Partisi’ne üye 20 Ermeni devrimci, İttihat Terakki ileri gelenlerine suikast yapılacağı ihbarı üzerine gözaltına alınan 120 kişinin arasından seçilerek idama mahkûm edilmişlerdi.
Talat Paşa’nın bu davayla bizzat yakından ilgilendiği ve mahkeme heyetini yönlendirdiği biliniyor. Mahkemenin idam kararlarını açıkladığı 27 Mayıs tarihi, soykırımın başlangıcı sayılan İstanbul’dan ilk sürgün kafilelerinin yola çıktığı 24 Nisan tarihinden neredeyse bir ay sonraya denk geliyor.…
1914 yılının Haziran ayında Sosyal Demokrat Hınçak Partisi (SDHP) üyesi 120 kişi, İttihat ve Terakki yöneticilerinden Talat Paşa’ya suikast yapılacağı ihbarı ve siyasi şubede çalışan bir muhbire suikast teşebbüsünde bulundukları suçlamasıyla gözaltına alındı. Gerçekten de 17 Eylül 1913’te, Romanya’nın Köstence şehrinde SDHP’nin VII. Kongresi’nde alınan kararlardan biri bu yöndedir. Ancak, alınan karar henüz tasarım aşamasındadır ve bu yönde somut olarak bir adım atılmamıştır.…
