Gomidas Vartabed bugün Ermeni dünyası için tartışmasız simge bir isim. Klasik Ermeni müziği denildiğinde akla ilk gelen isimlerden. Rita Soulahian Kuyumjiyan ise bu bilinen Ermeni ikonunun daha az konuşulan, daha az dile getirilen bir yanının izini sürüyor çalışmasında. Ermeni aydınının hastalığını hem biyolojik hem psikanalitik-psikolojik açıdan araştırıyor.
Gomidas Vartabed, 150 yıl önce 26 Eylül 1869’da Kütahya’da doğdu.…
Kürdistan ve Anadolu’yu köy köy dolaşarak 3 binden fazla Ermenice, Kürtçe, Türkçe ve Farsça şarkıyı notaya döken, ömrünün son 18 yılında ise tek bir kelime etmeyen Ermeni müzikolog ve sanatçı Gomidas unutulmadı.
Kütahya’da 1869 yılında doğan etnolog, müzisyen ve bestekar Gomidas, 150 doğum yılı vesilesiyle büyük bir konserle İstanbul’da anıldı. Cemal Reşit Rey konser salonunda gerçekleşen “Aydınlık Sabahın Sesi| Gomidas 150 yaşında” konserinde Ermenistan, Türkiye ve Amerika Birleşik Devleti’nden (ABD) sanatçılar ve topluluklar sahne aldı.…
Ermeni, Türk ve Kürt müziği adına önemli çalışmalar yapan Gomidas, doğduğu Anadolu topraklarında ne yazık ki yeterince tanınmıyor.
Gomidas, Anadolu’da mesafe tanımaksızın köy köy dolaşarak, halkların söylediği müzikleri toplayan ve notaya geçiren ilk sanatçıdır.
1869 yılında Kütahya’da Soğomon Soğomonyan (sonradan Gomidas ismini alır). Çocukluğu kederli ve yoksunlukla geçer. Annesini daha bir yaşından küçükken kaybeden Gomidas, babasının işleriyle meşgul olmasından dolayı büyük annesi tarafından yetiştirilir.…
“Mea mihi conscientia pluris
est quam omnium sermo.”[1]
Yıllar boyunca, ne geçen zamanın ne de Anadolu toprağının örtebildiği katliam izleriyle dolu yollarda yürür ve kendi ölümünü beklerken, “Eğer kurtulursam gördüklerimi yazacağım. Halkımın yaşadıklarını herkes bilsin” diye düşünüyordu Rahip Krikor Balakyan. “Hatta tüm bunları gelecek kuşaklara aktarmak için yaşamalıyım. Hayatta kalmak için elimden her ne geliyorsa yapmalıyım.”…
Sürekli Onu savunmasız bırakan koşullarla karşı karşıya kaldığı, elim olayların arka arkaya gelip kenetlenmiş sıkı bir zincir şeklinde oluşan bir yaşam sürecinde, Sürekli Menavorig/kimsesiz Gomidas Vartabed’in ızdırap eşliğindeki yaşamını[1] üç yetimlik dönemine ayırabiliriz: Biyolojik Yetimlik; annesini ve babasını kaybettiği dönem. Ruhani yetimlik Gatoğigos IV. Kevork ve Ermeni Ulusunun babası Gatoğigos Khirimyan Hayrig’in ölümü.…
