Serdar Korucu: Başrahip Babayan’ın Günlüğünden Ayntap’ın Antep’e Dönüşümü

“Günlüğümden Sayfalar” adıyla kitaplaştırılan başrahip Der Nerses Babayan’ın günlüğü 1915 ile 1922 yılları arasında yaşananları bugüne aktarıyor. Anlattıkları sadece başrahibin başından geçenler değil, Ayntap’tan Antep’e ve en son haliyle Gaziantep’e evrilen bir şehrin ve yok edilen Ermeni nüfusunun da kaderi…

Ümit Kurt’un Türkçeye kazandırdığı ve Tarih Vakfı Yurt Yayınları tarafından yayımlanan Babayan’ın günlüğü, Antep Ermenilerinin imhası sürecine ve Antep Harbi’nin gidişatına dair literatüre Ermenice kaynaklardan yapılan ilk katkı olması açısından önem taşıyor.…

Sait Çetinoğlu / Attila Tuygan: RUM ve ERMENİLERİN ÖLÜM YOLU HARİTASI-1921: Dr. Mark H. Ward’ın şahitliği

Mark H. Ward, gönderilen 38 ayrı muhacir grubuna tanık olmuştu. Ward, Elazığ’a ulaşan toplam 20,378 kişiden 18,000’inin veya %88’inin Osmanlı Rum’u, kalanların ise Ermeni olduğunu yazmıştır.

Tahminlerine göre, Sivas’tan Elazığ’a 30,000 kişi sevk edilmiş ve bunlardan 5,000’i kafileden kaçmayı başarırken bir 5,000’i de yolda ölmüştü. Kış ve güz aylarında sadece Malatya’da 4,000 muhacir varmış.…

David Gaunt: Katliamlar, Direnişler, Koruyucular, Bir Araştırma Merakının Gelişim Süreci

İsveç’te üniversitede tarih okuturken, yıllarca aileleri Ortadoğu kökenli öğrencilerle pek çok ilişkim oldu. Anlattıkları Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde, ailelerinin yaşadıkları tecrübeler ve sıkıntıları can kulağıyla dinleyip büyülendim. Öğrencilerimle diyalog halinde, öğrencilerimin geldikleri yerlerde olup bitenlere dair tarihsel kanıtlar toplamaya başladım. Buraları daha çok Türkiye’nin Diyarbakır, Mardin, Botan ve Hakkâri gibi bölgeleri ile İran, Irak ve Suriye’nin komşu yöreleriydi.…

Talat Ulusoy: Ermenilerin yok edilmesi ve bir tanık…

Talat UlusoyUzun yıllar evvel tanışmıştık onunla. Başlangıçta, neredeyse her gün, sabah akşam görüşürdük. İskelenin yakınında beni bekliyor olurdu. Ayaküstü laflardık. İlk günden beri bir sıkıntısı varmış, bir şeyleri söyleyemiyormuş gibi gelirdi bana. Belki de bendim kararsız sorularımla onu susturan.

Bir garip Melamet yolcusu gibiydi. Üstünde bir redingot, elinde bir rovelver vardı. İn mi, cin mi, iyi mi, kötü mü belli etmezdi.…

Samsun Tehcirleri: 1916/17 ve 1921

Samsun (Yun.: Σαμψούντα) Türkiye’nin Karadeniz kıyısında, merkezi konumda bir kenttir. 20. yüzyılın başlarında kentteki ve çevre yerleşim yerlerindeki Rumlar, ilki 1916/17, ikincisi 1921’de olmak üzere iki kez tehcire uğratılmışlardır. Bu dönemde kentte ve civarında yaşayan Rumların sayısı yaklaşık 80,000 idi ve toplam nüfusun yaklaşık %65’ini buluyorlardı.(1)

Doğu Trakya’da ve Anadolu’nun batı kıyılarındaki bölgelerdeki Rumları 1916’da tehcir etmiş bulunan İ.T.K.…

Sait Çetinoğlu: Diyarbekir 1915: Bir Soykırım Laboratuvarı ve İki Soykırım Uzmanı; Vali Dr. Reşit – Mebus Feyzi

Diyarbekır, 1915 Soykırımında bir laboratuvar işlevi görmüş ve soykırım burada bir laboratuardaki kadar incelikle uygulanmıştır.

Soykırımın en önemli iki failinden biri olan Dr. Reşid[i] İTC’nin kurucularından biridir ve vilayet-i sitte’de reformları uygulayacak olan genel vali Hollandalı Westenek’in yardımcısıdır. Reşid aynı zamanda Kürdistan’ı aile  toprağı olarak gören Emir Bedirhan’ın da damadı olması Soykırımda Kürtleri kitlesel olarak tetikçi olarak kullanmasını kolaylaştırmıştır.…

Füsun Erdoğan: Arzavat’ın İzinde…

Füsun ErdoganZaman zaman anadan (Feride Çiçek) duyardım Arcoş’a dair anlatımları… Ama bir türlü akıl edip de, anayla karşılıklı oturup, uzun uzun konuşmayı, Arcoş’un öyküsüne dair tüm bilgileri almayı beceremedim.

Bu beceriksizliğimi geçen yıl Akocan’la telafi etmeyi ilk akıl ettiğimde ise, onun acemiliği ve zaman sorunu engel olmuştu. Şubat’ta bir kez daha Akocan İstanbul’a gidince, bu defa mutlaka babaannenle konuşmalısın diyip, soruları eline tutuşturdum.…

David Gaunt: Sahnenin Hazırlanması: Kürtler Hakkari Asurilerini Yok Etmeye Başlıyorlar

Birkaç istisnayla, güneydoğu Anadolu’daki Süryani ve Ermeni yerleşimleri, Kürtlerin nüfusun çoğunluğunu oluşturdukları ve ağa denilen Kürt reislerin yerel siyasi gücü ellerinde bulundur­dukları bölgelerdi. Modernlik Öncesi zamanlarda, Süryaniler ve Kürtler birbirlerine yakın yerlerde yaşarlardı. Geleneksel olarak, Asur dini lider Mar Şimun’un, yönetimde Hakkâri emirinden sonra geliyor ve yokluğunda emire vekâlet ediyordu. Diyarbakır vila­yetinde birçok Kürt aşiret konfederasyonunun Süryani üyeleri vardı.…

Serdar Korucu: Ermeni Soykırımı Döneminde Telafer

Irak güçlerinin IŞİD’e karşı başlattığı operasyonda denetime geçen son yer Musul’un merkezi olduğu Ninova eyaletinin önemli yerleşim merkezinden Telafer oldu. Açıklamayı Irak Başbakanı Haydar El İbadi Ağustos ayının son gününde yaptı ve Haziran 2014’ten bu yana IŞİD işgalindeki bölgenin tamamen temizlendiğini duyurdu. Türkiye’den Dışişleri Bakanlığı nezdinde yapılan açıklamadaysa operasyondan memnuniyet ifade edildi ancak bir de önemli bir vurgu yapıldı.…

Temel Demirer: KOMŞULARIM(IZ)A, KİROPİLER’E ÇORUM’DA NE OLDU?

Ermeni Soykırımı’ndan söz etmenin ağırlığını, en iyi Murathan Mungan’ın, “Söylenecek sözün çokluğu, bazen insanı dilsiz bırakır. Tıkanır, kalırsınız. Haklılığın suskunluğu, diğer suskunluklara benzemez; düğümü zor çözülür,” sözleriyle; Cemal Süreya’nın, “Kan var bütün kelimelerin altında,” dizeleri betimler…

Kolay mı? Anadolu’nun yerli halklarından, tarihi-coğrafi dokunun önemli unsurlarından olan ve yüzyıllar boyunca coğrafyamızda yaşayan Ermeniler, bundan tam 100 yıl önce yaşadıkları topraklardan koparıldılar.…