Etiket: Dersim

Dersim Katliamının üzerinden 80 yıl geçti

25 Aralık 1935’te başlayan ve 4 Mayıs 1937 tarihinde resmileşen operasyonlarda öldürülenlerin, sürgüne gönderilenlerin acısı Dersimlilerin hafızalarında tazeliğini koruyor. AKP iktidarı döneminde Dersim Katliamı sık sık gündeme getirildi. Ancak bugüne kadar katliamla hesaplaşma adına tek bir adım atılmadı.

RESMİ ÖZÜR İÇİN BAŞVURU YAPILACAK

Konuyla ilgili görüşünü aldığımız Dersim Barosu Başkanı Barış Yıldırım, yaşanan katliamla ilgili daha önceden birçok dava açıldığını ve çeşitli adımların atılması için çabalar sarf ettiklerini belirterek, “Dersim Barosu olarak resmi özür yapılması için soykırımın yıl dönümünde başvuruda bulunacağız” dedi.…

Nurcan Kaya: Arşaluys’un, direnen bir Ermeni kadının hikâyesi

Öyle hikayeler vardır ki dinlediğinizde varlığınızdan bir şeyler eksildiğini hissedersiniz. Hikâyede anlatılanlar yaşandığında orada olmamış olsanız, hatta o sırada hayatta dahi olmasanız da garip bir şekilde utanç içinde kalırsınız. Hele ki üzerinde yaşadığınız topraklarda gerçekleşmişse anlatılanlar, hele ki yüzleşilmemişse olan bitenle, cezasız kalmışsa yaşananlar. Yaralar sarılmamışsa, inkârla kanatılmışsa durmadan. Hele ki soydaş ya da komşu bildiklerinizin bir kısmının dahli varsa yaşananlarda… Sizin, hatta yakınlarınızın hiçbir kötülük yapmamış olması bu utancı engellemez.…

Kâzım Gündoğan: Tarihi tarihçilerden kurtarmalı

Araştırmacı-yazar Kazım Gündoğan ile ‘Keşişin Torunları – Dersimli Ermeniler’ kitabı üzerine konuştuk. 1938’e kadar Dersim’de yaşamlarını sürdüren ‘Keşiş ailesi’nin hayatta kalan fertleriyle yapılan sözlü tarih görüşmeleri ekseninde hazırlanan kitapta, Dersim Katliamı ve Dersimli Ermeniler hakkında çarpıcı bilgilere yer veriliyor.

BARIŞ KOP: ‘Dersimli Ermeniler’i çalışma fikri nasıl ortaya çıktı? Kitabınızın oluşum sürecinden başlayalım…

Kazım Gündoğan: 2005’ten beri Dersim tarihi üzerine özellikle 1937-38 Tertelesi üzerine araştırmalar yapıyoruz.…

Hovsep Hayreni: YUKARI FIRAT ERMENİLERİ 1915 VE DERSİM – ÖNSÖZ

Bu çalışmanın yaklaşık yüz sayfalık bir bölümünü “Ermeni Kırımları ve Dersim” başlığı altında yıllar önce hazırlamıştım. Başlangıçta doğrudan Dersim’le ilgili az sayıda Ermenice kaynaktan bir derlemeydi yaptığım. Bunların içerdiği tarihsel, etnografik, topografik bilgileri de alarak “Ermeni Kaynaklarında Dersim” genel başlığı altında bir kitap tasarlıyordum. Türkiye’de tarihle yüzleşmeye daha erken bir katkı olması için Çemişgezek ve Çarsancak Erme-nilerinin kırım tanıklıkları ile Dersim’e sığınma öykülerini toparlayınca kitap çalışmasının bitimini beklemeden (2001 yılında) bu tarihsel hafıza bölümünü internet okuyucusuyla paylaştım.…

Sarkis Hatspanian: Dersim Gizemi

HatspanianSon yılların toplumsal yaşam gündemine göz atacak olursak, onun belirlenmesinde önemli rol oynayan faktörlerden birinin çevremizdeki birçok halktan tarihsel gerçeklerle yüzleşme ihtiyacı duyan insanlarının etnik ve inanç kimliği arayışlarına endeksli olduğunu görürüz. Bu gündemin günümüzde ilk olmasa da akılalmaz bir tırmanışla, hem de kalıcı olmak üzere üst sıralara yerleşmesi ihtiyacına temel teşkil eden ve kendini ortak bir söylemle genelde DERSİMLİ adlandıran insan sayısındaki artışın reddedilmez bir gerçek olduğunun farkındayız.…

ÇEMİŞGEZEK / ÇIMIŞGADZAK

Çemişgezek, Kharpert’in kuzey-batısında ve oradan 12 saat uzaklıkta bulunan küçük, şirin bir kasabaydı. Dersim sıradağlarının sonsuz taş ve kayalıkları arasında, sayısız bahçeler içerisine gömülmüş bir adayı andırıyordu. Doğasından aktif, usta zanaatkâr, eğitilmeye meyilli Çemişgezekli, çok eski zamanlardan beri, kendi yerinde barınamazcasına, hep gurbete çıkarak, Konstantinopolis, Halep, Trabzon vb. gibi daha nice yerlerde bulunan gurbetçiler içerisinde refah düzeyi oldukça yüksek olarak yaşardı.…

Sarkis Seropyan: Efsanelerin harman yeri, dağlar ülkesi Dersim

Nerede yaşarsa yaşasınlar, Dersim’i orada da yaşatan bu insanları besleyen zengin bir kültür ve söylence kültürü var. Yazık ki bu tarihe, bu toprakların farklı uygarlıklarına gereken özen hiçbir zaman gösterilmedi. Son olarak Dersim yakınlarındaki Mazgirt’te yer alan eski Ermeni mezarlık alanının üzerine yapılan su yolu bu gerçeği bir kez daha anımsattı.…

HOVSEP HAYRENİ: SEYİT RIZA VE DERSİM DOSYASINDAKİ BAZI AYRINTILAR ÜZERİNE

1937-38 Dersim jenosidi artık bütün boyutlarıyla tartışılırken, Seyit Rıza’nın idamıyla ilgili karanlıkta kalan yönler de sorgulama konusu oluyor.

Bunlardan birisi Seyit Rıza’nın yaşının gerçekte ne olduğu ve kanunen belirli hangi yaş haddine rağmen nasıl idama götürüldüğüdür. Bir diğeri idamların ve mezarsız bırakma olayının tam o gece Elazığ’a gelen Atatürk’le ilişkisi, onun iradesinin rolü meselesidir.…

‘Dersim 38’ Ermenileri hedef alarak başladı

Arkeoloji ve Etnogrofi Enstitüsü’nden Hranush Kharatyan, 1915 Soykırımı ve 1938 katliamının Dersim’de Ermeniler için ne anlama geldiğini anlattı.

Ermenilerin Müslümanlaştırılma sürecinin diğer bölgelerden farklı olarak yaşandığı yerlerden biri de Dersim. 1915’in ardından yaşanan 1938 katliamı Dersim’in sosyal ve demografik yapısını altüst etti. Konferansın en önemli oturumlarından biri de Dersim oturumuydu.  Arkeoloji ve Etnogrofi Enstitüsü’nden Hranush Kharatyan,  1915 Soykırımı ve 1938 katliamının Dersim’de Ermeniler için ne anlama geldiğini anlattı.…