Yüz yılın üzerinden altı yıl daha aldık. Zaman değişiyor, nesiller yenileniyor, Türkiye’ye hakim olan zihniyet değişmek ve yenilenmek bilmiyor. İçerde daha zalim, dışarda daha barbar saldırganlık peşinde olan bir yönetimden soykırımlarla yüzleşme ahlâkı beklenemez tabii. Yalnız iktidarın değil, HDP dışında hepsi aynı mayadan olan iç muhalefetin de birleştiği bir konudur bu.…
Etiket: Hovsep Hayreni
Hovsep Hayreni: RUS-TÜRK ve RUS-ERMENİ İLİŞKİLERİNİN KAYPAK ZEMİNİNDE DİRENEN ARTSAKH
1920 yılındaki Türk işgal harekâtının bugünkü savaşla çakışan bazı yönlerine önceki yazılarımda dikkat çekmiştim. İki olay arasında Rus-Türk ve Rus-Ermeni ilişkileri bakımından da ciddi paralellikler var. Bunları da hisse çıkarılacak yönler olarak irdelemekte yarar görüyorum. Yüz yıl önce Ermenistan’ı yok etmeyi ve Azerbaycan’la birleşmeyi hedefleyen Türk saldırısı, Kasım ayı sonunda Kızıl Ordu birliklerinin Ermenistan’a girişi ve iktidarın Sovyetlere geçişi ile durdurulmuştu.…
Hovsep Hayreni: HAYIR, TARİH BU DEFA TEKERRÜR ETMEYECEK,
ŞUŞİ VE ARTSAKH DÜŞMEYECEK!..
Geçenlerde “Karabağ Savaşında Zamanlama Kimin İşi?” başlıklı yazımda Erdoğan’ın Aliyev’i teşvik ederek 27 Eylül’de başlattığı son savaşın tam yüz yıl önceki Ermenistan seferinin başlangıcıyla aynı günlere denk getirilmiş olduğuna dikkat çekmiştim. Şimdi de yüz yıl önceki savaşta Kars’ın işgal edildiği 30 Ekim’in arifesinden beri “Şuşa’yı düşürdük” müjdesini vermek için yırtınan günümüzün Turancıları aynı hissi uyandırıyor.…
Hovsep Hayreni: Karabağ savaşında zamanlama kimin işi?
Erdoğan yönetimindeki Türkiye’nin Dağlık Karabağ savaşına doğrudan müdahil olduğunu gösteren pek çok kanıt var. Sahadaki askeri kadroları, F-16 ve SİHA’ları, doğrudan hava kumandası, Suriye’den taşıdığı cihatçılar ve her gün verdiği açık mesajlarıyla bunu göstermeye devam ediyor. Ama bir de bu savaşın başlangıç gününde kendini gösteren çok ilginç bir çakışma var ki, bunu savaşın zamanlamasına ilişkin Erdoğan’ın bilinçli tercihi olarak düşünmek ve bir tür şifre gibi okumak da mümkün.…
Hovsep Hayreni: KAFKASYA’NIN DERSİM’İ DAĞLIK KARABAĞ VE YÜZ YILLIK ERMENİ-AZERİ UYUŞMAZLIĞI – 6. Bölüm
Şantaj siyasetine Moskova’nın verdiği prim; Kars-Ardahan ve Nahçıvan Türk dostluğuna feda edildi… Dağlık Karabağ’ı Ermenistan’a bağlayan karar bir gecede darbeci şekilde tersine çevrildi… İki yılda on kongre gerçekleştiren ve kendi kaderine sahip çıkmanın en etkili örneğini veren bir halka, o iradenin tam karşıtı bir şeyi referandumsuz dayatmak kendi kaderini tayin hakkının hoyratça bir ihlâliydi.…
Hovsep Hayreni: Kafkasya’nın Dersim’i Dağlık Karabağ ve yüzyıllık Ermeni-Azeri uyuşmazlığı – 5
1920 yılı sonuna doğru Ermenistan’ı Sovyetleştiren Kızıl Ordu müdahalesi, Türk ordusunun Ermenistan işgalini bir noktadan sonra durdurmuş oluyordu. Fakat Moskova’nın bu önleyici hamlesi Ankara’yla dostluktan vazgeçme anlamına gelmediği gibi, o dostluğun devamı da yine Ermeni halkının payından verilen toprak tavizleriyle sağlanacaktı. Bunun 16 Mart 1921 tarihli Moskova Antlaşması’nda görülen birinci sonucu, Türk ordusunun son işgal eylemiyle Ermenistan’dan gasp etmiş olduğu Kars şehri ve geniş çevresinin kalıcı şekilde Türkiye’ye bırakılması oluyordu.…
Hovsep Hayreni: Kafkasya’nın Dersim’i Dağlık Karabağ ve yüz yıllık Ermeni-Azeri uyuşmazlığı – 3
1920 nisan ayına kadar Dağlık Karabağ Ermenilerinin iki yıllık çetin mücadelesi, büyük kayıplar ve acılar pahasına bölgenin otonom bir varlık göstermesini sağlamıştı. Bu mücadele içinde Taşnaklardan Bolşeviklere, Hınçaklardan Ramgavarlara kadar çeşitli partilerden yana ve partisiz insanlar vardı. Karabağ’ı savunmak hepsinin ortak önceliğiydi. Yapılan son kongre Azerbaycan’ın ihlal etmiş olduğu geçici anlaşmayı geçersiz sayıyor ve bölgenin Ermenistan’la birleşme kararlılığını yeniden ortaya koyuyordu.…
Hovsep Hayreni: Kafkasya’nın Dersim’i Dağlık Karabağ ve yüzyıllık Ermeni-Azeri uyuşmazlığı – 2
1917 Ekim Devrimi’nden sonra bölgedeki gelişmeler ve Dağlık Karabağ sorununun doğuşu
Bugün bağımsız devletlere sahip olan bütün Kafkas ulusları 1917 Ekim devriminden önce Rusya’nın hükümranlık sınırları içinde yaşıyor ve ulusal-bölgesel alanlar görece belirsiz kalıyordu. Önceki yüzyıllar zarfında savaşlar ve göçlerle önemli nüfus hareketleri olmuş, büyük kentlerin ve kırsal yörelerin demografik dengeleri sürekli değişim göstermişti.…
Hovsep Hayreni: Kafkasya’nın Dersim’i Dağlık Karabağ ve yüzyıllık Ermeni-Azeri uyuşmazlığı – 1
Yeni Osmanlıcı yayılma heveslisi Tayyip Erdoğan’ın Suriye’den başlayıp Libya ve Irak’a uzanan askeri işgal ve saldırıları, Kıbrıs-Yunanistan ve Akdeniz’i tehdit eden provokatif girişimleri, Azerbaycan üzerinden dolaylı şekilde Ermenistan’ı da hedefleyerek çepeçevre tüm etrafını taciz eder hale geldi. 12 Temmuz 2020 günü başlayıp bir hafta kadar süren ve gerginliği devam eden bu son olayda Türk devletinin rolü ne kadar belirsiz kalsa da, Azeri yönetiminin 4 yıl aradan sonra ikinci riskli maceraya girişmesinde onun teşvik edici olduğunu tahmin etmek zor değil.…
Hovsep Hayreni : “BAĞIMSIZLIK” SEMBOLÜ “KILIÇ HAKKI CAMİİ”!
Mayıs ayındaki fetih kutlamasından beri Aya Sofya konusu yeniden güncellenmiş ve hummalı şekilde tartışılıyordu. Gidişat açık ve cumanın geleceği perşembeden belliydi. Nihayet meselenin halli için talimatı alan Danıştay 15 günlük sürenin ortasına gelen 10 Temmuz cuma günü beklenen kararı verdi. 1934 yılından beri müze statüsünde olan Aya Sofya yeniden cami statüsüne geçirildi.…